Soạn bài Đây mùa thu tới?
I. Tìm hiểu chung
Tác giả: Hữu Thỉnh
Xuất xứ: In trong tập thơ “Hoa ngày thường” (1984)
Thể thơ: Thơ tự do
Bối cảnh sáng tác: Sau những năm tháng chiến tranh, đất nước bước vào thời kỳ đổi mới. Bài thơ thể hiện niềm vui sống, sự lạc quan của con người trước vẻ đẹp của thiên nhiên.
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc và cảm nhận chung
Cảm xúc: Bài thơ mang đến cho người đọc cảm giác thư thái, bình yên trước vẻ đẹp của mùa thu.
Âm điệu: Giọng thơ nhẹ nhàng, trầm lắng, có chút bâng khuâng.
Ngôn ngữ: Ngôn ngữ bình dị, giàu hình ảnh, âm thanh.
2. Phân tích từng đoạn
Đoạn 1:
Miêu tả những hình ảnh quen thuộc của mùa thu: “Mùa thu tới bin bờ”, “lá bay”, “gió thổi”.
Tạo ra một không gian mở, rộng lớn.
Gợi lên cảm giác man mác buồn khi lá vàng rơi.
Đoạn 2:
Miêu tả sự thay đổi của thiên nhiên khi mùa thu đến: “Cây trơ trọi”, “hoa tàn”, “quả chín”.
Khắc họa vẻ đẹp trầm mặc, sâu lắng của mùa thu.
Thể hiện sự tuần hoàn của tự nhiên.
Đoạn 3:
Tập trung vào cảm xúc của con người trước mùa thu: “Lòng buồn tênh”, “nhớ em”.
Liên tưởng đến những kỷ niệm đẹp.
Thể hiện sự hoài niệm về quá khứ.
3. Nghệ thuật
Biện pháp tu từ: So sánh, nhân hóa, ẩn dụ.
Âm thanh: Âm thanh của lá rơi, gió thổi tạo nên một không gian âm thanh trầm lắng, sâu lắng.
Hình ảnh: Hình ảnh mùa thu được miêu tả một cách sinh động, giàu chất thơ.
III. Tổng kết
Nội dung: Bài thơ “Đây mùa thu tới” là một bức tranh mùa thu đẹp đẽ, gợi lên nhiều cảm xúc trong lòng người đọc.
Nghệ thuật: Bài thơ sử dụng những biện pháp nghệ thuật tinh tế, tạo nên một bức tranh mùa thu sống động, giàu chất thơ.
Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên, sự trân trọng cuộc sống và nỗi niềm hoài niệm về quá khứ của tác giả.
*Một số câu hỏi liên quan:
1. Em có cảm nhận như thế nào về mùa thu qua bài thơ?
Qua bài thơ “Đây mùa thu tới”, em cảm nhận được một mùa thu thật đẹp và đầy cảm xúc. Mùa thu trong thơ Hữu Thỉnh không chỉ là những hình ảnh quen thuộc như lá vàng rơi, gió heo may mà còn là sự giao hòa giữa thiên nhiên và con người. Có những nỗi buồn man mác khi mùa thu đến, nhưng cũng có cả sự thanh bình, yên ả. Em cảm nhận được một tâm hồn nhạy cảm, biết trân trọng những vẻ đẹp giản dị của cuộc sống qua những câu thơ của Hữu Thỉnh.
2. Hãy tìm những hình ảnh đẹp nhất trong bài thơ và phân tích ý nghĩa của chúng.
“Lá bay”: Hình ảnh lá bay gợi lên cảm giác man mác buồn, báo hiệu một mùa thu đã đến. Đồng thời, nó cũng tượng trưng cho sự thay đổi, sự luân hồi của thời gian.
“Cây trơ trọi”: Hình ảnh cây trơ trọi gợi lên cảm giác cô đơn, trống vắng. Tuy nhiên, nó cũng thể hiện sự mạnh mẽ, kiên cường của thiên nhiên trước sự thay đổi của thời tiết.
“Hoa tàn”: Hình ảnh hoa tàn gợi nhớ đến sự tàn phai của vẻ đẹp. Tuy nhiên, nó cũng báo hiệu cho một sự khởi đầu mới.
“Quả chín”: Hình ảnh quả chín gợi lên cảm giác ấm áp, ngọt ngào. Nó tượng trưng cho kết quả của sự nỗ lực, của quá trình trưởng thành.
3. Em có đồng ý với quan điểm cho rằng bài thơ này mang đậm màu sắc hoài niệm không? Vì sao?
Em đồng ý với quan điểm cho rằng bài thơ này mang đậm màu sắc hoài niệm. Bởi vì:
Ngôn ngữ: Ngôn ngữ của bài thơ rất nhẹ nhàng, trầm lắng, gợi nhớ đến những kỷ niệm tuổi thơ.
Hình ảnh: Những hình ảnh trong bài thơ đều rất quen thuộc, gần gũi với cuộc sống thường ngày, gợi nhớ về những ký ức đẹp.
Cảm xúc: Bài thơ thể hiện những cảm xúc rất riêng tư, sâu lắng của tác giả, gợi cho người đọc nhớ về những kỷ niệm đã qua.
4. Hãy so sánh cách miêu tả mùa thu trong bài thơ này với một bài thơ khác mà em đã học.
Để so sánh một cách cụ thể, em cần chọn một bài thơ khác về mùa thu để đối chiếu. Ví dụ, em có thể so sánh với bài thơ “Thu điếu” của Nguyễn Khuyến.
Điểm giống nhau: Cả hai bài thơ đều miêu tả vẻ đẹp của mùa thu, đều sử dụng nhiều biện pháp tu từ để làm nổi bật vẻ đẹp ấy.
Điểm khác nhau: Nếu như “Đây mùa thu tới” của Hữu Thỉnh mang màu sắc hiện đại, gần gũi với cuộc sống thường ngày thì “Thu điếu” của Nguyễn Khuyến lại mang đậm màu sắc cổ điển, thể hiện nỗi buồn của người trí thức trước sự đổi thay của thời cuộc.
Chuyên mục: Giáo Dục
Nguồn: THPT Phạm Kiệt
