Phòng Giáo dục và Đào tạo …
Đề thi môn Ngữ văn lớp 8 học kì 2 năm 2025 có đáp án
Phần I. Đọc hiểu (5 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
CHÀNG TRAI LÀNG PHÙ ỦNG
Ông Phạm Ngũ Lão là chàng trai làng Phù Ủng, huyện Đường Hào, tỉnh Hải Dương. Ông có sức khỏe lạ thường, muôn người không địch nổi.
Phạm Ngũ Lão mặt mũi khôi ngô, văn võ đều giỏi. Nhà vốn chỉ có nghề làm ruộng, đến ông mới theo nghiệp bút nghiên. Mới hai mươi tuổi ông đã có tính khẳng khái. Trong làng có người tên là Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ làm lễ ăn mừng, cả làng kéo đến mừng rỡ, chỉ Ngũ Lão không đến.
Bà mẹ Ngũ Lão bảo rằng:
– Con làm thế nào cho bằng người ta thì làm. Nay người ta ăn mừng, cả làng mừng rỡ, sao con không đến mừng một chút?
Phạm Ngũ Lão thưa rằng:
– Thưa mẹ, con chưa làm nên gì để vui lòng mẹ mà con đi mừng người ta thì con lấy làm nhục lắm.
Nhà ở bên cạnh đường cái, có một hôm, Phạm Ngũ Lão ngồi vệ đường vót tre đan sọt. Chợt có Hưng Đạo Vương đi qua để vào kinh, quan quân kéo đi rất đông. Quân đi mở đường thấy Ngũ Lão ngồi xếp bằng tròn bên cạnh đường, quát lên bắt phải đứng dậy. Ngũ Lão cứ ngồi nghiễm nhiên như không nghe tiếng. Quân lính cầm ngọn giáo đâm vào đùi, Ngũ Lão cũng cứ ngồi vững không động mình. Đến lúc xe Hưng Đạo Vương đến nơi, trông thấy thế lấy làm lạ gọi đến hỏi, bấy giờ Ngũ Lão mới biết là có quan quân đi qua, và quân lính đã đâm vào đùi mình.
Hưng Đạo Vương hỏi rằng:
– Nhà thầy kia ở đâu, sao ta đi qua đây mà cứ ngồi chững chàng làm vậy?
Ngũ Lão thưa rằng:
– Tôi đang mải nghĩ một việc, cho nên không biết là ngài trẩy qua đây.
Hưng Đạo Vương lấy làm kì, hỏi đến việc học hành kinh sử thì hỏi đâu nói đấy, không sót chỗ nào, ứng đối nhanh như nước chảy.
Hưng Đạo Vương bèn sai quân lấy thuốc dấu dịt vào vết đâm, rồi cho Ngũ Lão ngồi xe đem về kinh, tiến cử lên vua Trần Thánh Tông.
Vua thấy người có sức khỏe, lại có học thức, cho sung chức quản vệ sĩ. Các vệ sĩ không chịu, xin đấu sức với Ngũ Lão. Ngũ Lão xin vâng, nhưng xin vua cho về nhà ba tháng để thu xếp việc nhà, rồi sẽ xin đấu sức và nhận chức luôn thể.
Vua cho về, Ngũ Lão về nhà, ra ngoài đồng, tìm chỗ gò cao tập nhảy, cứ cách mười trượng chạy đến nhảy vọt qua gò. Tập luyện xong xuôi rồi, vào kinh đấu sức.
Khi đấu quyền với các vệ sĩ thì không ai địch nổi. Sau Ngũ Lão thách tất cả các vệ sĩ cùng ra đấu. Các vệ sĩ xúm xít chung quanh hàng trăm người, Ngũ Lão tay đấm chân đá, nhảy nhót như bay, chạm phải ai kẻ ấy không ngũ đau thì què tay. Các vệ sĩ không tài gì mà đánh lại được, bấy giờ mới xin chịu phục.
Vua thấy người kiên dũng làm vậy, cho theo Hưng Đạo Vương đi đánh giặc Nguyên thì đánh trận nào cũng thắng, lập nên công trạng rất nhiều. Hưng Đạo Vương có lòng yêu mến, gả con gái nuôi là Nguyên quận chúa cho,
Về sau, vua nước Ai Lao đem hơn một vạn quân và voi sang cướp đất Thanh, Nghệ. Vua sai Ngũ Lão cầm quân đi đánh. Ngũ Lão sai dân chặt tre đực dài độ một trượng, chồng chất trên các vệ đường. Khi Ngũ Lão kéo quân vào đánh giặc, giặc thúc voi sấn lên, Ngũ Lão chỉ chân tay không mà sấn vào gặp đống tre nào thì vớ lấy đống tre chỗ ấy, đập vào chân voi. Voi bị đau, gầm rống lên chạy trở về, giày xéo lên cả quân Ai Lao. Ngũ Lão mới thúc quân đánh tràn sang, quan giặc tan vỡ, phải trốn về nước.
Vì có những công to ấy, Ngũ Lão được cất lên làm Điện tiền thượng tướng quân. Đến khi mất, được phong làm thượng đẳng phúc thần, và được dân làng Phù Ủng lập miếu thờ ngay ở chỗ nhà Ngũ Lão.
Câu chuyện Chàng trai làng Phù Ủng – Theo Phan Kế Bính (Nam Hải dị nhân lược truyện)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của câu chuyện trên là:
A. Miêu tả
B. Biểu cảm
C. Tự sự
D. Nghị luận
Câu 2. Câu chuyện Chàng trai làng Phù Ủng kể về nhân vật nào?
A. Hưng Đạo Vương
B. Phạm Ngũ Lão
C. Bùi Công Tiến
D. Trần Thánh Tông
Câu 3. Tại sao Phạm Ngũ Lão không đến ăn mừng Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ
A. Vì Phạm Ngũ Lão cảm thấy chưa làm được gì để vui lòng mẹ, nếu đi mừng người ta thì sẽ lấy làm nhục.
B. Vì Phạm Ngũ Lão cảm thấy ganh tị khi Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ.
C. Vì Phạm Ngũ Lão nhà nghèo, không có tiền để đi ăn mừng Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ.
D. Vì Phạm Ngũ Lão bận rộn công việc, phấn đấu để làm vui lòng mẹ.
Câu 4. Chi tiết Ngũ Lão bị đâm vào đùi nhưng không hề nhúc nhích cho thấy ông là một người như thế nào?
A. Là một người không biết sợ, ra vẻ ta đây
B. Là một người chịu đau tốt
C. Là một người khảng khái, cương trực
D. Là một người thích gây ấn tượng, tạo sự chú ý
Câu 5 (1,0 điểm) Hãy tóm tắt nội dung của văn bản và cho biết câu chuyện dựa trên bối cảnh của sự kiện lịch sử nào?
Câu 6 (0,5 điểm) Chi tiết nào cho thấy Ngũ Lão là người có tài cầm quân đánh giặc?
Câu 7 (1,0 điểm) Những nét tính cách nào của Ngũ lão được thể hiện qua câu chuyện trên?
Câu 8 (0,5 điểm) Nêu suy nghĩ của em về chi tiết mà mình ấn tượng nhất đối với nhân vật trong truyện.
Phần II. Viết (5,0 điểm)
Viết bài văn kể lại một chuyến đi (tham quan một di tích lịch sử, văn hóa) mà em ấn tượng nhất.
ĐÁP ÁN:
Phần I. Đọc hiểu (5 điểm)
Câu 1: C. Tự sự
Câu 2: B. Phạm Ngũ Lão
Câu 3: A. Vì Phạm Ngũ Lão cảm thấy chưa làm được gì để vui lòng mẹ, nếu đi mừng người ta thì sẽ lấy làm nhục.
Câu 4: C. Là một người khảng khái, cương trực
Câu 5:
Tóm tắt: Phạm Ngũ Lão là một chàng trai có sức khỏe phi thường, văn võ song toàn. Ông có tính cách khẳng khái, không màng danh lợi. Nhờ tài năng và đức độ, ông được Hưng Đạo Vương tiến cử lên vua Trần Thánh Tông và được giao trọng trách đánh giặc Nguyên Mông và giặc Ai Lao, lập nhiều chiến công hiển hách.
Bối cảnh lịch sử: Câu chuyện dựa trên bối cảnh lịch sử nhà Trần chống quân Nguyên Mông xâm lược.
Câu 6: Chi tiết cho thấy Ngũ Lão có tài cầm quân đánh giặc là khi ông dùng kế sách cho quân chặt tre đực dài, rồi dùng tre đánh vào chân voi của giặc Ai Lao, khiến chúng hoảng loạn giẫm đạp lên nhau mà tan vỡ.
Câu 7: Những nét tính cách của Ngũ Lão được thể hiện trong câu chuyện:
– Khảng khái, có chí khí lớn.
– Tài năng, văn võ song toàn.
– Dũng cảm, kiên cường.
– Có tài cầm quân đánh giặc.
– Trung thành với đất nước.
Câu 8: Chi tiết ấn tượng nhất: Chi tiết Phạm Ngũ Lão ngồi vót tre bên vệ đường khi Hưng Đạo Vương đi qua, bị quân lính đâm vào đùi mà vẫn không hề nhúc nhích. Chi tiết này cho thấy ông là một người có ý chí kiên định, không dễ bị khuất phục trước khó khăn.
Phần II. Viết (5,0 điểm)
Chuyến đi đáng nhớ nhất trong cuộc đời em có lẽ là chuyến tham quan Cố đô Huế vào mùa hè năm ngoái. Đó không chỉ là một chuyến đi khám phá vẻ đẹp của một di tích lịch sử, văn hóa, mà còn là một hành trình tìm về với những giá trị truyền thống, những câu chuyện lịch sử hào hùng của dân tộc.
Từ khi còn bé, em đã được nghe kể về Huế, về kinh thành xưa với những lăng tẩm uy nghiêm, những cung điện tráng lệ. Và rồi, khi có cơ hội được đặt chân đến mảnh đất này, em không khỏi choáng ngợp trước vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc của Cố đô.
Ngày đầu tiên, chúng em đến thăm Đại Nội, kinh thành của triều Nguyễn. Bước qua Ngọ Môn, em như lạc vào một thế giới khác, nơi thời gian dường như ngừng trôi. Những công trình kiến trúc cổ kính, từ điện Thái Hòa uy nghi đến Tử Cấm Thành thâm nghiêm, đều mang đậm dấu ấn của một thời kỳ lịch sử đầy biến động.
Điện Thái Hòa, nơi các vua Nguyễn thiết triều, khiến em không khỏi liên tưởng đến những buổi lễ long trọng, những cuộc bàn luận chính sự quan trọng của triều đình. Tử Cấm Thành, nơi sinh hoạt của hoàng gia, lại mang đến cho em cảm giác tò mò về cuộc sống bí ẩn sau những bức tường thành.
Ngày thứ hai, chúng em đến thăm các lăng tẩm của các vua Nguyễn. Mỗi lăng tẩm đều mang một vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, phản ánh tính cách và sở thích của từng vị vua. Lăng Tự Đức với vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn, Lăng Khải Định với kiến trúc kết hợp giữa phương Đông và phương Tây, hay Lăng Minh Mạng với vẻ đẹp uy nghiêm, tráng lệ, tất cả đều khiến em không khỏi trầm trồ, thán phục.
Không chỉ có kiến trúc, Huế còn quyến rũ em bởi những câu chuyện lịch sử. Cô hướng dẫn viên đã kể cho chúng em nghe về những vị vua tài ba, những vị tướng dũng mãnh, những cuộc chiến tranh khốc liệt, và cả những câu chuyện tình lãng mạn. Những câu chuyện ấy đã giúp em hiểu hơn về lịch sử dân tộc, về những giá trị văn hóa truyền thống.
Buổi tối, chúng em đi thuyền trên sông Hương, nghe ca Huế. Những làn điệu ngọt ngào, sâu lắng, cùng với ánh đèn lung linh trên sông, đã tạo nên một không gian lãng mạn, trữ tình.
Chuyến đi Huế không chỉ mang đến cho em những kiến thức lịch sử, văn hóa, mà còn là một hành trình khám phá bản thân. Em nhận ra rằng, mình yêu thích lịch sử, yêu thích những giá trị truyền thống của dân tộc. Em cũng nhận ra rằng, mình cần phải trân trọng và giữ gìn những di sản văn hóa quý báu của quê hương.
Rời Huế, em mang theo những kỷ niệm đẹp, những bài học quý giá. Em hứa với lòng mình sẽ luôn nhớ về Huế, về những giá trị truyền thống của dân tộc, và sẽ cố gắng học tập thật tốt để góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.
Chuyên mục: Giáo Dục
Nguồn: THPT Phạm Kiệt
Giới thiệu tác giả cho website THPT Phạm Kiệt Sơn Hà
Tên tác giả: Khanh Nguyễn
Vai trò: Biên tập viên nội dung, người phụ trách thông tin và tin tức của THPT Phạm Kiệt Sơn Hà.
Giới thiệu:
Khanh Nguyễn là người chịu trách nhiệm cập nhật tin tức, sự kiện và hoạt động quan trọng của THPT Phạm Kiệt Sơn Hà. Với tinh thần trách nhiệm cao, tác giả mang đến những bài viết chất lượng, phản ánh chính xác những chuyển động trong nhà trường, từ các hoạt động đoàn thể đến công tác giảng dạy và thành tích của học sinh, giáo viên.
Với kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục và truyền thông, Khanh Nguyễn cam kết cung cấp những thông tin hữu ích, giúp phụ huynh, học sinh và giáo viên nắm bắt nhanh chóng các sự kiện quan trọng tại trường. Đặc biệt, tác giả luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến các phong trào thi đua, công tác đoàn thể và những thành tích nổi bật của trường trong từng năm học.
Lĩnh vực phụ trách:
Cập nhật tin tức về các hoạt động giáo dục tại trường.
Thông tin về các sự kiện, hội nghị, đại hội quan trọng.
Vinh danh thành tích của giáo viên, học sinh.
Truyền tải thông điệp của nhà trường đến phụ huynh và học sinh.
