Bên cạnh ca dao về tiền thì ca dao than thân tĩnh nghĩa là một trong những chủ đề đặc sắc trong ca dao tục ngữ Việt Nam. Đó là những tâm tư, nỗi niềm đau khổ, xót xa của người lao động thấp cổ bé họng trong xã hội phong kiến xưa cũ.
Tổng hợp ca dao tục ngữ than thân hay nhất
Trong xã hội phong kiến xưa, những người lao động bị áp bức, bóc lột nhưng không biết kêu ai nên đã gửi gắm vào những câu ca dao tục ngữ. Những con người khao khát có được hạnh phúc, được quyền yêu thương và đối xử công bằng.
Tất cả được gửi gắm vào những câu ca dao than thân nghe vừa da diết, vừa xót thương cho số phận con người. Những câu tục ngữ khó hiểu mang tính chất ẩn dụ để nói về tầng lớp “thấp cổ bé họng”, luôn bị chèn ép đến cùng cực.
Tổng hợp ca dao tục ngữ than thân hay nhất
Chùm ca dao than thân đặc sắc
Những bài ca dao than thân của người Việt với ngôn từ gần gũi, nói lên những tủi hờn, nỗi niềm của tầng lớp nông nô. Họ có thể là người nông dân, người lao động, người phụ nữ không có tiếng nói trong xã hội.
- Ngồi buồn quăng đá xuống sôngQuăng đá đá nổi, quăng bông bông chìm.
- Con cò lặn lội bờ sông,Muốn lấy vợ đẹp mà không có tiền.
- Thân em như giếng giữa đàngNgười khôn rửa mặt người phàm rửa chân.
- Thân em như tấm lụa đàoPhất phơ giữa chợ biết vào tay ai.
- Ngồi buồn vọc nước giỡn trăngNước xao trăng dợn biết là về đâu.
- Ra đường trông thấy tơ ngườiVề nhà trông thấy chỉ tôi tôi buồn.
- Tiếc nồi cơm trắng để ôiTiếc con người lịch mà soi gương mờ.
- Cha đời cái áo rách nàyMất chúng, mất bạn vì mày áo ơi!
- Một mình ấm lạnh cho xongHai hơi thêm nực hai lòng thêm lo.
- Giơ tay em hứng sương trời,Rửa làm sao sạch những lời thị phi?
- Hết mùa áo rách quần hưTính đi tính lại chẳng dư xu nào.
- Anh ở đợ ba năm, không tiền dư ăn miếng kẹo,Em lại thân nghèo, chọc ghẹo làm chi?
- Trách duyên trách số lỡ làngCầm gương gương tối, cầm vàng vàng phai.
- Qua cầu than thở cùng cầuCầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu.
- Buồn chiều, buồn cả sáng maiMột ngày đằng đẵng là hai cơn buồn.
- Buồn trông chênh chếch sao maiSao ơi sao hỡi nhớ ai sao mờ.
- Mênh mông sông rộng cồn dàiSuốt đêm lặn hụp nghèo hoài anh ơi!
- Hai chân đạp đất giòn giònRuột đau nỗi ruột, gan mòn nỗi gan.
- Chẳng qua số phận long đongCột trâu trâu đứt, cột tròng tròng trôi.
- Con cò đậu cọc cầu aoĂn sung sung chát, ăn đào đào chua.
- Ai ơi thương kẻ mồ côiNhư bèo mặt nước, biết trôi bến nào.
- Bởi nghèo ở xó chuồng heoPhải chi có của họ theo họ nhờ.
- Bây giờ tui biết phận tuiChỉ là cơm nguội phòng khi đói lòng.
- Trách trời sao ở chẳng phânLàm chi ngập lụt, cho dân cơ hàn.
- Tay thì dắt mũi con bòĐầu đội mớ củi, tay mò nắm rong.
- Cuộc đời thằng ở, con senĐã đói đã rách, lại hèn tấm thân.
- Vô duyên mua phải gương mờBao giờ gương vỡ mà mua gương lành.
- Tổ cha cái nợ phong trầnKhông vay mà trả, cực thân thế này!
- Cũng thì phát rẫy một bênBắp nẫu ra trái, bắp mình quên trổ cờ.
- Bơ vơ, ớ bạn bơ vơNơi thương không có, nơi chờ cũng không.
- Bán thân đổi mấy đồng xuThịt xương vùi gốc cao su mấy tầng.
- Đi buôn bữa lỗ bữa lờiRa câu giữa vời bữa có bữa không.
- Thân hỡi thân thân sao lận đậnMình trách mình thời vận đảo điên.
- Anh tới nhà em ăn cơm với cáEm tới nhà anh ăn rau má, lá lang.
- Ai đưa tôi đến chốn nàyBên kia nhà xác, bên này nhà điên.
- Đời ở đợ ít no nhiều đóiThiếu bạc tiền dư giả đòn roi.
- Xa quê có lúc quay vềMà sao nghèo mãi chưa hề buông tha.
- Ấy ai phòng ấm nệm êmĐể tôi riêng tủi ngoài hiên gió lùa.
- Sớm ngày quảy gánh đi raVừa đói vừa mệt như ma hớp hồn.
- Phận già cơm hẩm rau dưaGià quen việc nặng, già ưa nâu sồng.
- Khổ thay cái kiếp tôi đòiĐầu chày đít thớt ngồi xơi một mình.
- Cực lòng mẹ lắm con ơi,Một con chim chích, biết mấy nơi đan lồng.
- Quanh năm nhút chuối, vại càLưng còng long mỏi, cháy da sém mày.
- Sa cơ nên phải lụy cơThuyền buôn lỡ chuyến, lửng lơ đầu ghềnh.
- Thảnh thơi tủi phận riêng mìnhVợ con xa vắng, gia đình vỡ tan.
- Trai cày chưa vợ chưa conCơm nguội sáng không có, biểu cày bừa ngon được à?
- Trách thân trách phận rằng hènLánh mình như thể ngọn đèn lánh mưa.
- Bao giờ cho hết tháng ba,Bồ nông no ấm ở nhà nghỉ ngơi.
- Số khó làm chẳng nên giàu,Bắt ốc nước lớn hái rau lở bờ.
- Khổ chi khổ lắm bớ trờiChính giữa đòn gánh, hai đầu hai ki.
- Tháng lương được có ba hào,Thúng than trên đầu nặng lắm con ơn!
Ca dao than thân của người Việt với ngôn từ gần gũi
Ca dao than thân trách phận của người phụ nữ
Những câu ca dao than thân của người phụ nữ thời xưa như nói lên số phận oan trái, đắng cay của họ.
- Người ta rượu sớm trà trưaThân em đi sớm về trưa cả đờiLạy trời ứng nghiệm một lờiCho em gặp được một người em thương.
- Thân em vất vả trăm bềSớm đi ruộng lúa tối về ruộng dâuCó lược chẳng kịp chải đầuCó cau chẳng kịp têm trầu mà ăn.
- Thân em cúc mọc bờ ràoKẻ qua ngắt nhụy, người vào bẻ bông.
- Mẹ em tham gạo tham gàĐem em gả bán cho nhà cao sangChồng em thì thấp một gangVắt mũi chưa sạch, ra đàng đánh nhauNghĩ mình càng tức càng đauTrách cha trách mẹ tham giàu tham sang.
- Mẹ em tham thúng xôi rềnTham con lợn béo, tham tiền Cảnh HưngEm đã bảo mẹ rằng: đừng!Mẹ hấm mẹ hứ mẹ bưng ngay vàoBây giờ chồng thấp vợ caoNhư đôi đũa lệch so sao cho bằng.
- Lấy chồng cho đỡ nắng mưaChẳng ngờ chồng lại ngủ trưa đến giờ.
- Thiếp than phận thiếp còn thơLấy chồng xa xứ bơ vơ một mình.
- Phận em sao lắm dở dangCầm tiêu tiêu gãy, cầm đàn đứt dây.
- Thân em như trái xoài trên câyGió đông, gió tây, gió nam, gió bắc,Nó đánh lúc la, lúc lắc trên cànhMột mai rơi xuống biết đành vào tay ai?
- Ru hời ru hỡi là ruBên cạn thì chống bên sâu thì chèoHai tay em vừa chống vừa chèoKhông ai tát nước đỡ nghèo một phen.
- Thân em đi lấy chồng chungKhác nào như cái bung xung chịu đòn.
- Thân em làm tốt làm lànhLấy chồng làm lẽ như giành thủng trôn.
- Thân em vừa đẹp vừa giònThân đi làm mọn, cúi lòn khổ thayThân gái bến nước mười haiGặp nơi trong đục may ai nấy nhờ.
- Ru con con ngủ cho rồiMẹ ra chỗ vắng, mẹ ngồi than thân.
- Thân thiếp như cánh hoa đàoĐang tươi đang tốt thiếp trao cho chàngBây giờ nhuỵ rữa hoa tànVườn xuân nó kém, sao chàng lại chê?
- Chàng cho đôi chữ thiếp vềDầu chàng năm thiếp, mười thê, mặc chàngLắm quân quan nhộn nhà hàngLắm nơi lịch sự hơn chàng, chàng ơi!Chàng ngồi chàng nghĩ mà coiSao chàng chẳng nghĩ những hồi ngày xưa.
- Buồn riêng rồi lại tủi thầmMột duyên, hai nợ, ba lầm lấy anh.
- Mặt trời đứng bóng thì trưaCòn em đứng bóng lại chưa có chồng.
- Biết thuở nào con cá ra khỏi vựcBiết thuở nào hết cực thân em?
- Tay em cầm nắm nhang, cây tắt, cây đỏTay em bứt ngọn cỏ, lá héo, lá khôTay em bồng đứa con thơ, vun nấm xoa mồKhổ cam phận khổ, biết khi mô cho chộ chàng.
- Mẹ mong gả thiếp về giồngThiếp than phận thiếp gánh gồng chẳng kham.
- Hoa ơi hoa nở làm chiHoa nở lỡ thì, lại gặp mùa đôngChồng lớn, vợ bé đã xongChồng bé, vợ lớn trong lòng đắng cayDăm ba thước lụa cầm tayĐã toan tự vẫn ở đây không vềĐẹp lòng ông cậu bà dìÔng bà chú bác ăn gì cho ngonĐắng này xem tựa bồ hònChát này xem tựa sung non ngậm vào.
- Chờ duyên nên tuổi em caoNên duyên em lợt, má đào em phai.
- Thân em như thể quả đaGió lay rụng xuống, người ta giày vò.
- Ai ơi phải nghĩ trước sauĐừng tham lắm của nhà giàu làm chiLàm thì xem chẳng ra gìLàm tất làm tả, nói thì điếc taiĐi ngủ thì hết canh haiThức khuya dậy sớm, mình ai dãi dầuSớm ngày đi cắt cỏ trâuTrưa về lại bảo: ngồi đâu, không đầyHết mẹ rồi lại đến thầyGánh cỏ có đầy cũng nói rằng vơiNói thì nói thật là daiLắm câu chua cạnh, đắng cay trăm chiềuPhận em là gái nhà nghèoLấy phải chồng giàu, ai thấu cho chăngNói ra đau đớn trong lòngChịu khổ chịu nhục suốt trong một đời.
- Thân em thẳng như cái cột buồmHai bên chằng kéo, sợ luồng gió Đông.
- Thùng thùng cắc cắcChim đậu không bắt, đi bắt chim bay.
- Em thương anh vì bởi anh tài,Tài cày tài cuốc, tài lên líp thuốc, tài cuốc vồng khoai,Phải chi em ham lên xe xuống ngựa, đi dép đi hàiMà anh nỡ bỏ em.
- Con quạ đenNó đậu hòn đá cũng đenEm có xinh cho lắmĐụng thằng chồng ghen cũng cực mình.
- Con thì đói khóc như riChồng thì uống rượu li bì ngày đêmĐem tiền mua lấy cái sayHơi men giở giọng bầy nhầy bên taiBữa hôm cùng với bữa maiCua rang ốc nướng kéo dài thâu canhXương sông lá lốt lá chanhRau thơm rau húng tỏi hành chắt chiuTrách ai không nghĩ một điềuVợ con nheo nhóc nỡ liều uống say.
- Con nhạn xanh chắp cánh bay chuyềnChồng em lẩy bẩy như Cao Biền dậy nonSớm có chồng sao em muộn có conHẩm duyên xấu số em còn đứng không.
- Thân em như cải mùa đôngNon thì ăn ghém, có ngồng làm dưaThân em như đám rau dừaNon thì cho lợn, già vơ độn chuồng.
- Xưa kia em cũng lượt làBây giờ áo rách hóa ra thân tàn.
- Đêm năm canh thổn thứcNgày sáu khắc ra vàoBớ ai ơi!Tôi buồn riêng về phận phòng đào lẻ loi.
- Lấy chồng trước chẳng kén đôiTừ ngày mắc phải, chẳng nguôi trong lòng.
- Có chồng mà cũng như khôngCó phen say rượu đắm sông cho rồi.
- Có chồng như kiếp bị đàyCông việc đêm ngày không rảnh đôi tay.
- Dẫu em mình ngọc thân ngàLấy chồng Thanh Hà phải gánh phân heo.
- Làm dâu cực nhọc long đongKhuya còn giã gạo lưng không được nằm.
- Làm dâu khó lắm em ơiCho ăn cơm sống chồng thôi cũng vừa.
- Ngồi mà nghĩ đứng mà suyVàng còn bán xắn huống gì thân em.
- Chồng em đi đến ải laoViệc thì không có, lao đao chạy về.
- Thân em như chiếc nón cời,Bung vành đứt đoác, chịu đời nắng mưa.
- Sao ba đã đứng ngang đầuEm còn ở mãi làm giàu cho chaGiàu thì chia bảy chia baPhận em là gái được là bao nhiêu.
- Chém cha cái số long đongXuân đà quá lứa mà chồng chẳng ưaMột mình đi sớm về trưaThan thân lắm nỗi ngẩn ngơ vì chồng
- Thân em như gốm Thanh Hà,Như chiếu Bàn Thạch trải đà khắp nơi
Ca dao than thân của người phụ nữ thời xưa như nói lên số phận oan trái, đắng cay của họ
Bài ca dao tục ngữ than thân ý nghĩa sâu sắc
Những bài ca dao tục ngữ than thân với nhịp điệu nhẹ nhàng, câu từ ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc về những cuộc đời khắc khổ. Dưới đây là những bài ca dao đặc sắc nhất được The POET sưu tầm.
Bài 1:
Trèo lên cây khế nửa ngàyAi làm chua xót lòng này khế ơi!
Mặt trăng sánh với mặt trờiSao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng
Mình ơi có nhớ ta chăng?Ta như sao vượt chờ trăng giữa trời!
Bài 2:
Nước non lận đận một mìnhThân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Ai làm cho bể kia đầy?Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?
Bài 3:
Thương thay thân phận con tằmKiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ
Thương thay lũ kiến li tiKiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi
Thương thay hạc lánh đường mâyChim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi
Thương thay con cuốc giữa trờiDầu kêu ra máu có người nào nghe.
Bài 4:
Cái cò lặn lội bờ sôngGánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng conĐể anh đi trẩy nước non Cao Bằng
Ở nhà có nhớ anh chăng?Để anh kể nỗi Cao Bằng cho nghe.
Lấy hình ảnh con cò để nói về người phụ nữ xưa
Bài 5:
Cùng nhau một bọn đi thiKẻ thì đỗ trạng người thì về không
Cùng nhau một bọn má hồngKẻ đã có chồng người vẫn nằm trơ.
Bài 6:
Bèo than phận bèo nằm trên mặt nướcMướp than phận mướp bắc ngọn leo giàn
Lang than phận lang dứt lên trồng xuốngMuống than phận muống ngắt ngọn nấu canh
Bài 7:
Con cò bay bổng bay laBay từ của miếu bay ra cánh đồng
Cha sinh mẹ đẻ tay khôngCho nên bay khắp tây đông kiếm mồi
Trước là nuôi cái thân tôiSau nuôi đàn trẻ nuôi đời cò con
Bài 8:
Phận hèn nhiều nỗi lênh đênhKể sao cho hết phận mình khúc nhôi
Cầm bằng nước chảy bèo trôiTrời mưa nước úng, bèo ngồi đầu sen.
Bài 9:
Trời ơi, có thấu tình chăngTôi đi làm mướn tàn trăng mới về
Gặp phải đứa ác mới ghêTôi làm nó chẳng có hề tính công
Một tháng trả được mấy đồngKhông đủ nấu cháo cho chồng con ăn
Nó vắt chày ra nước ròng ròngMiếng ăn cất kĩ, chớ hòng mon men
Hứng tay dưới, vắt tay trênRán sành ra mỡ, bon chen từng đồng.
Bài 10:
Canh nông, sớm tối ngoài đồngSuốt ngày cặm cụi, chổng mông lên trời
Bữa ăn như bữa vét nồiĐói cào đói rã, mồ hôi ướt đầm
Sống gì sống tối sống tămKhổ ngày khổ tháng khổ năm khổ đời
Bắc thang lên hỏi Phật TrờiCớ sao lại để kiếp người đắng cay.
Bài 11:
Vì ai nên có xống thâmVì ai có quả có mâm bán hàng
Vì ai nên nỗi dở dangVì ai mà phải lạc đàn sa cơ
Sa cơ nên phải lụy cơLạc thành nên phải bơ vơ ngoài thành.
Bài 12:
Dốc lòng với bạn ai ngờ biển cạn thành sông
Hiu hiu gió thổi mùa đông
Thiếp có chồng chàng chưa có vợ thảm thiết vô cùng trời ơi.
Bài 13:
Tháng Giêng, tháng Hai, tháng Ba, tháng Bốn, tháng khốn, tháng nạnĐi vay đi dạm được một quan tiền
Ra chợ Kẻ Diên
Mua một vác tre
Về che cái quán
Ai thù ai oán
Đốt quán tôi đi
Tôi thương cái cột
Tôi nhớ cái kèo
Tôi thương cái cửa
Bạn nghèo gặp nhau…
Bài 14:
Bốn bề công nợ eo sèoChỉ vì một nỗi tôi nghèo mà thôi
Tôi làm tôi chẳng có chơiNghèo đâu nghèo mãi trời ơi hỡi trời.
Ca dao than thách trách phận cái số nghèo túng cả đời
Bài 15:
Chiều chiều ra đứng bờ sôngSông xa xa tít cho lòng em đau
Vì ai đứng tủi ngồi sầuVì ai chờ đợi bấy lâu mỏi mòn.
Bài 16:
Xúc tro đổi cốm kiếm lờiBơi xuồng nước ngược một đời gió mưa
Phận nghèo không đất trồng dưaQuanh năm làm mướn, đổi tro qua ngày.
Bài 17:
Khen ai khéo thắt đôi quangKhéo đan đôi rổ cho nàng đi buôn
Đi buôn rổ rách, sàng hưVề nhà tính lại không dư đồng nào.
Bài 18:
Chúa ăn cá bống, cá thiềuPhận tôi hạt muối để chiều khô khan
Chúa mặc áo lát áo đanThân tôi miếng giẻ vá ngang vá chằng.
Bài 19:
Sáng mai mang cuốc ra vườnCuốc kêu, cuốc hát bên cồn hu ha
Cuốc kêu tiếng nhỏ tiếng toNửa thương phần cuốc, nửa lo phận mình.
Bài 20:
Nói ra kham khổ quá chừngCái áo thì đỏ quạch, cái quần thì đen thui
Anh em mình thật đáng làm suiBởi anh bị bóp họng, bởi tui bị bóp hầu.
Bài 21:
Quanh năm vất vả làm ăn,Thuế ao thuế ruộng thuế thân thuế vườn,
Ngày làm dạ đã không yên,Đêm nằm sốt ruột trống dồn thâu canh,
Thân người ngày một mỏng manh,Quan trên quỷ dữ vẫn rình ở bên.
Bài 22:
Bây giờ đã chín mười giờĐã tầm nhà máy mà chưa thấy chàng
Trông ra nhà máy rõ ràngThấy chàng đun bếp dọn bàn rửa xoong
Ngày công chết đói đã xongLại thêm một buổi không công hầu người
Ăn thì gạo mục cá khôNgày mười hai tiếng đồng hồ đội than.
Bài 23:
Hòn Gai, Cẩm Phả, Đông TriềuCuộc đời phu mỏ đói nghèo đắng cay
Giam chân chốn sở than nàyThân con ắt bón gốc cây giữa rừng.
Bài 24:
Khen ai khéo đặt cái nghèoKém ăn kém mặc, kém điều khôn ngoan
Bây giờ chẳng có bạn vàngCho nên đổ cả khôn ngoan cho người
Nhà giàu nói một hay mườiNhà khó nói chẳng được lời nào khôn
Nhà nghèo như giỏ thủng trônNhà giàu như bạc bỏ hòm xưa nay.
Bài 25:
Nghèo đâu nghèo mãi thế này
Mất chúng mất bạn vì nay tội nghèo
Bốn bề công nợ eo xèo
Chỉ vì một nỗi tội nghèo mà thôi
Tôi làm, tôi chẳng có chơi
Nghèo sao nghèo mãi, trời ơi hỡi trời.
Bài 26:
Tìm vào đến mỏ Hòn GaiXin làm phu mỏ ở ngay dưới hầm
Cuộc đời vất vả âm thầmMông Dương, Cẩm Phả, Hà Lầm đều qua.
Bài cao dao nói về người thợ mỏ thời xưa
Bài 27:
Ngày ngày anh vẫn đi làm,Đi qua nhà máy nhặt ngầm bù loong
Đem về anh bỏ vào hòm,Bắc cân bắc lạng còn non một vài
Cẩm Phả xem thợ nào tài,Thì anh kéo nhẫn, hoa tai cho nàng,
Người ta kéo bạc kéo vàng,Anh nay kéo xích sắt cho nàng, nàng ơi!
Bài 28:
Tháng giêng xuân tuyết mau mưaNhớ chàng những lúc sớm trưa vui cười
Tháng hai hoa đã nở rồiNhớ chàng em phải đứng ngồi thở than
Tháng ba nắng lửa mưa dầuNhớ chàng em những âu sầu chả tươi
Tháng tư sấm giục mưa rơiNhớ chàng thơ thẩn ra chơi vườn cà
Tháng năm gặt hái rồi ràNhớ chàng như thể nhớ hoa trên cành.
Ca dao than thân yêu thương tình nghĩa
Những con người cùng khổ nhưng luôn có tấm lòng yêu thương, đùm bọc lẫn nhau. Cho dù trong hoàn cảnh nào, họ cũng chia sẻ từng miếng cơm, manh áo, thể hiện tình nghĩa yêu thương giữa người với người.
Ca dao yêu thương tình nghĩa ngắn gọn
Dưới đây là những câu ca dao yêu thương tình nghĩa ngắn gọn nhưng nói lên lòng yêu thương, đùm bọc của người dân Việt Nam.
- Ước gì sông rộng một gangBắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.
- Bầu ơi thương lấy bí cùngTuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
- Yêu nhau như thể tay chânAnh em hòa thuận hai thân vui vầy.
- Lên non mới biết non cao,Nuôi con mới biết công lao mẹ, thầy.
- Bé thì nhờ mẹ, nhờ cha,Lớn lên nhờ vợ, lúc già nhờ con.
- Đố ai đếm được lá rừng,Đố ai đếm được mấy tầng trời cao.Đố ai đếm được vì sao,Đố ai đếm được công lao mẹ già.
- Anh em cốt nhục đồng bào,Vợ chồng là nghĩa lẽ nào không thương.
- Đã rằng là nghĩa vợ chồng,Dầu cho nghiêng núi, cạn sông chẳng rời.
- Nhiễu điều phủ lấy giá gươngNgười trong một nước phải thương nhau cùng.
- Em ơi chua ngọt đã từng,Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau.
- Qua đồng ngả nón trông đồngĐồng bao nhiêu lúa em thương chồng bấy nhiêu.
- Cây đa lá rụng đầu đìnhBao nhiêu lá rụng thương mình bấy nhiêu.
- Vợ chồng là nghĩa cả đờiAi ơi, chớ nghĩ những lời thiệt hơn.
- Thương nhau mấy núi cũng trèo,Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.
- Thân em như hạc đầu đình,Muốn bay chẳng cất nổi mình mà bay.
- Chàng ơi phụ thiếp làm chiThiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng.
- Thân em như hạt mưa saHạt xuống giếng ngọc, hạt ra ruộng cày.
- Gánh cực mà đổ lên nonCong lưng mà chạy, cực còn chạy theo.
- Cây khô xuống nước cũng khôPhận nghèo đi đến nơi mô cũng nghèo.
- Buồn rầu, buồn rỉ, buồn nỉ, buồn nonBuồn vì một nỗi sớm con muộn chồng.
- Cái phận nhà khó khổ thayBa năm giặt váy gặp ngày trời mưa.
- Phận nghèo đi bán dưa, mônĐồng xu, cắc bạc bơi xuồng mỏi tay
Bài ca dao nói về thân phận người phụ nữ xưa không được quyết định cuộc đời mình
Ca dao về yêu thương tình nghĩa về tình yêu đối lứa
Trong chùm ca dao thân thân tình nghĩa thì tình yêu đôi lứa cũng rất được quan tâm. Ca dao về Tây Ninh nói riêng và ca dao tục ngữ Việt Nam nói chung về chủ đề tình yêu đối lứa đều ẩn chứa nỗi niềm của những chàng trai, cô gái trong lứa tuổi yêu đường.
- Sông sâu cá lội mất tămChín tháng cũng đợi, một năm cũng chờChờ anh chờ ngẩn chờ ngơChờ hết mùa mận, mùa mơ, mùa đàoChờ anh cho tuổi em caoCho duyên em muộn, má đào em phai.
- Thấy anh em cũng muốn theoEm sợ anh nghèo, anh bán em điLấy anh em biết ăn gì?Lộc sắn thì chát, lộc si thì giàLấy anh không cửa, không nhàKhông cha không mẹ, biết là cậy ai?
- Sông sâu biết bắc mấy cầuKhi thương thì anh thương vộiKhi sầu anh để lại cho em.
- Bởi vì con heo nên phải đèo khúc chuốiBởi vì con muỗi nên phải thả màn loanBởi vì chàng nên thiếp phải chịu đòn oanPhụ mẫu nhà đay nghiến, thế gian chê cười
- Trách trời sao vội mưa giông,Trách em sao vội lấy chồng bỏ anh.
- Cách nhau một bức rào thưaTay chùi nước mắt, tay đưa miếng trầu.
- Vì ai cho thiếp võ vàngVì chàng, tư lự hoa tàn nhị rơi
- Cực lòng thiếp lắm chàng ơiBiết rằng lên ngược xuống xuôi đàng nào?Cây rầu thì lá cũng rầuAnh về anh để mối sầu cho ai.
- Dậm chân, đấm ngực, kêu trờiVợ chồng chưa mấy năm trời đã xaNgàn trùng xứ lạ xót xa,Cái đời lính mộ khổ là biết bao!
- Anh ơi duyên phận lỡ làng,Xin anh để tiếng phi thường cho em.
- Ước gì kẻ lạ người quen,Gần xa nhắc đến chồng em anh hùng.
- Thu đông lệ nhỏ đôi dòng,Anh đi em ngỏ tấm lòng cùng anh.
- Chung thuyền mà chẳng chung duyênCàng như đốt ngọn lửa phiềnLàm cho đây phải oan khiên khóc thầm.
- Cũng mang lấy tiếng sớm chồngMười đêm ấp những giường không cả mười.
- Hồi nào vịn vế kề vaiBây giờ anh bỏ trần ai một mình.
- Ai phụ tôi đất trời chứng giámPhận tôi nghèo đâu dám phụ aiTưởng giếng sâu tôi nới sợi dây dàiNgờ đâu giếng cạn, tiếc hoài sợi dây.
- Người về chăn gối có đôiĐể tôi gối chiếc lẻ loi một mình.
- Nhà giàu ngồi mát bát vàngNàng tham chốn ấy anh sang làm gì
- Xưa kia nói nói thề thềCá trê chui ống lọt về giếng khơiMới hay lấy vợ trên đờiChẳng tại trời, tại không tiền nằm khôngDù em nên vợ nên chồngCon bế con bồng nghĩ lại duyên xưaTrời có mây mà chẳng có mưaSao em lại nỡ đong đưa với tình?Mới hay duyên nợ ba sinhNhà giàu cướp cả cái tình đôi taAnh chẳng trách mẹ trách chaTrách đời chênh lệch hóa ra thế này!Con chim bị ná, con cá bị câuAnh với em ý hợp tâm đầuHai bên cha mẹ là sầu đôi ta.
- Con cò lặn lội bờ sôngNgày xuân mòn mỏi má hồng phôi pha
- Em về giục mẹ cùng chaChợ trưa, dưa héo nghĩ mà buồn tênh.Áo ngắn chẳng đắp kín chânSao anh bội bạc muôn phần anh ơi.
- Có võng mà chẳng có đònCó chồng mà chẳng có con để bồng.Đêm nằm mê gác tay quaGiường không chiếu lạnh, lụy sa hai hàng.
- Nước xuôi con cá lội ngượcNước ngược con cá vượt theoAnh than với em, thân phận anh nghèoGá duyên chồng vợ, chẳng khác bọt bèo trôi sông.
- Trách thân mà lại giận trời,Trách chàng quân tử ở ra người thờ ơ.Phòng không để thiếp đợi chờ,Năm canh vò võ những là thở than.
- Nào khi họp mặt chén vàng,Non nguyền biển hẹn tưởng chàng chẳng quên.Ai ngờ ra dạ bạc đen,Say bên nhan sắc bỏ bên ngãi tình.Để cho em vò võ một mình,Tương tư khắc khoải, bệnh thất tình đầy vơi.
- Thân em như thể cánh bèoNgược xuôi, xuôi ngược theo chiều nước trôiThân anh cùng đất cuối trờiNước ngược ta lên ngược nước, nước xuôi ta xuôi cùng.
- Đêm qua ngỏ cửa chờ chồngĐêm nay ngỏ cửa, gió đông lọt vào.
- Bạc chi mà bạn kêu ra rằng bạcChim kêu suối ngọt, ngọn đèn lưu lyThiếp chờ chàng đã bốn con trăng niChàng không lai vãng, nên thiếp ra đi lấy chồng.
- Ông trăng khuyết, ông trăng lại trònGái tơ quá lứa, mất giòn, không xinhVẳng tai nghe lời nói hữu tìnhChim lồng không lẽ cất mình bay caoGớm ghê thay cái số huê đàoCởi ra thời khó, buộc vào như chơiChàng Thúc sinh quen thói bốc trờiTrăm nghìn đổ một trận cười như khôngChường vô chăn gối loan phòngThiếp tôi ra tựa cái bóng đèn chong đêm dàiVả thiếp tôi nay phận gái nữ hàiThấy chàng quân tử tài trai anh hùngGương bạch Nhật sánh với quạt thanh phongSao chàng chẳng tới cái tiết mùa đông lạnh lùngChường nằm đâu nhủ thiếp tôi cùng.
- Đêm khuya anh thức dậy xem trờiThấy sao Nguyệt BạchNgó xuống lòng rạchThấy con cá chạch đỏ đuôiNước chảy xuôi con cá buôi lội ngượcNước chảy ngược con cá nược rượt theoAnh than với em rằng số phận anh nghèoĐũa tre đâu dám sánh đèo với đũa mun.
- Chiều chiều ra đứng ngõ sauSông sâu nước chảy ruột đau từng hồiTội tình thiếp lắm chăng ơi!Trầu ăn không đỏ vì vôi quệt giàĐêm nằm tủi phận trách taTrách vì căn số nên xa nghĩa chàngBấy lâu tưởng lấp suối vàngSuối vàng không lấp, lấp đàng nghĩa nhânAi làm nên nỗi nước nàyVợ ở đàng này, chồng lại đàng kia.
- Bướm bay hoài, không đậu vườn hoaHay là anh thấy mẹ cha em nghèoDang tay với chẳng tới kèoBổn phận em nghèo lấy chẳng đặng anh.
- Sáng mai mất cái rế, xế mất cái nồiThân anh chưa vợ khổ đời quá đi.
- Lênh đênh duyên nổi phận bèoTránh sao cho khỏi nước triều đầy vơi.
- Người ta sang sông, em cũng sang sông,Người ta sang sông thành được vợ chồng,Em sang không rồi lại xách nón về không,Trước là thẹn thùng với bầu bạn, sau luống công ông chèo đò.
- Mang danh là gái có chồngMười đêm em những nằm không cả mườiNói ra thì sợ chúng bạn cườiMá hồng đỏ quá thiệt đời xuân xanh.
- Trông chồng mà chẳng thấy chồngĐã đành một nỗi má hồng vô duyên.
Ca dao về yêu thương tình nghĩa về tình yêu đối lứa hay nhất
Kết luận
Ca dao than thân tình nghĩa là một kho tàng văn học vô giá mà ông cha ta để lại. Những câu ca dao tục ngữ trên website của THPT Phạm Kiệt không chỉ phản ánh hiện thực của cuộc sống mà tôn vinh được nét đẹp trong tâm hồn của người xưa.